Dankzij eerdere diagnose en steeds betere behandelmethoden is in de afgelopen 10 jaar de overlevingskans van patiënten met kanker erg toegenomen. Gevolg is dat er ook steeds meer ex-kankerpatiënten zijn die met lange termijn gevolgen worden geconfronteerd en dat nazorg een grotere rol is gaan spelen.

Zo ervaart een deel van de bestraalde patiënten maanden tot jaren later nog beperkende en pijnlijke klachten, die niet altijd vanzelf over gaan. Wat een fors verlies van kwaliteit van leven betekent.

 Een grote groep die behandeld wordt met hyperbare zuurstoftherapie zijn vrouwen met late bestralingsschade van de mamma. Zij ondervinden klachten van pijn, zwelling (oedeem), verharding van het borstweefsel met soms verandering van de vorm van de borst (fibrose) en verkleuring van de huid van de borst zoals roodheid (erytheem) en versterkte vaattekening (teleangiëctasieën). Afhankelijk van de ernst van de klachten zijn er verschillende behandelingen mogelijk, zoals pijnstilling in combinatie met afwachtend beleid, fysio/oedeemtherapie of hyperbare zuurstoftherapie.

Patiënten met late bestralingsschade melden vooral dat zij klachten ervaren die het “normaal” functioneren belemmeren en zorgen voor verlies van kwaliteit van leven.

Wat is hyperbare zuurstoftherapie?

Hyperbare zuurstoftherapie is een niet invasieve behandeling waarbij patiënten gedurende 2 uur per dag in een hyperbare drukkamer bij een omgevingsdruk van 2,5 atmosfeer, 100% zuurstof inademen. Een behandeling bestaat uit zo’n 30 tot 40 sessies (iedere werkdag één behandeling)

Hyperbare zuurstoftherapie zorg ervoor dat het zuurstoftekort in beschadigd weefsel wordt opgeheven en de cellen die van belang zijn voor het herstel verbeteren.

Hierdoor treden genezende effecten op zoals:

• Aanmaak van nieuwe bloedvaatjes in door bestraling beschadigd weefsel
• Mogelijk vermindering van weefselzwelling/lymfoedeem
• Genezing van chronische wonden
• Bestrijden zuurstofgevoelige bacteriën
• Verbeterde werking van verschillende antibiotica

Gelijktijdige behandeling van een fysio- of oedeemtherapeut is geen probleem. Het resultaat van de behandeling bij de fysio- of oedeemtherapeut kan zelfs verbeteren. 

In Nederland zijn 10 behandelcentra waar hyperbare zuurstoftherapie wordt gegeven. De Da Vinci Kliniek heeft zes vestigingen, te weten in Amersfoort, Arnhem, Geldrop, Hoogeveen, Rotterdam en Waalwijk (voor meer info www.davincikliniek.nl). Daarnaast zijn er behandelcentra in het AMC te Amsterdam, Goes, Rijswijk en Sneek.

Hyperbare zuurstoftherapie is voor verschillende indicaties een door het Zorginstituut Nederland erkende behandeling die voor iedere verzekerde onder de basisverzekering valt!

Hyperbare zuurstoftherapie geeft bij vrouwen met late bestralingsschade van de mamma in veel gevallen verbetering van pijnklachten, beweeglijkheid van de arm en minder oedeem en erytheem. Ook uit recent onderzoek vanuit het UMCU blijkt dat pijn en kwaliteit van leven verbeteren na behandeling met hyperbare zuurstoftherapie.

Dit was ook het geval bij mevrouw Eline Bisselink-van Stijgeren. In 2013 is zij behandeld voor borstkanker.  Hieronder volgt een stukje uit haar column dat zij schreef voor bgmagazine.nl, een online nieuwsbrief voor bedrijfsartsen.

“De kankerbehandeling liet lichamelijk, psychisch, sociaal en ook zakelijk diepe sporen na. Nu bij de radiotherapeute, vertel ik haar over de toenemende pijn in mijn borstkas.

Bijna drie jaar later is het weefsel in mijn borstkas dusdanig beschadigd dat het aanvoelt als een strak, hard aangesnoerd korset, samengebonden in mijn plat bestraalde oksel.

Het doet pijn en de radiotherapeut zegt dat het bestralingsschade is. Een ding van de kanker heb ik geleerd: de ziekte is agressief, maar de behandelingen zo niet nog agressiever. De radiotherapeut vertelt mij dat er een behandeling is die mij kan helpen, hyperbare zuurstoftherapie.”

“Er wordt mij gevraagd: heeft het nu geholpen, 40 keer in de hyperbare kamer? Het antwoord is ja en nee. Nee, omdat er nog steeds restschade is en zal blijven, en ik dit zal moeten accepteren. “Je wordt nooit meer de oude, maar wel de nieuwe”, vertelde een lotgenote mij. Het antwoord is dus ook ja, omdat ik na verloop van tijd merkte dat er zaken, waarbij ik vroeger pijn ervoer, ineens makkelijker werden of zelfs geen pijn meer deden. Voor mij is hyperbare zuurstoftherapie een positieve behandeling, gericht op herstel. Waarbij ik tegen anderen zou zeggen, altijd proberen”.

Animatie hyperbare zuurstoftherapie bij late bestralingsschade borst

‘Werk als behandeldoel’ (Medische Oncologie april 2021) met een bijdrage van TF leden Cobi Oostveen en Sakia Duijts